جلسه دفاع پایان نامه آقای عثمان قلی پور روز دوشنبه 1397/07/16 از ساعت 14-15 در سالن جلسات دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار می گردد.
عنوان پایان نامه:
«قلمرو اجتهاد در جرائم حدّی در فقه مذاهب خمسه»
استاد راهنما: دکتر مصطفی ذوالفقار طلب
استاد مشاور: دکتر روشنعلی شکاری
استاد داور: دکتر رستمی
چکیده:
تعیین قلمرو اجتهاد و تعبد در حوزه تشریع احکام دارای اهمیت والایی است و تعیین قلمرو اجتهاد در احکام به طور عموم و در حدود به طور خصوص، بستگی به روشهای متعدد استنباط احکام دارد.
در این پژوهش قلمرو اجتهاد در جرایم حدّی از طریق تعلیل و تأویل بررسی شده است که از طریق تعلیل به پنج منبع عقلی یعنی قیاس، استصحاب، مصالح مرسله، استحسان و سد ذریعه تقسیم شده است. مبنای تعلیل در احکام، مصالح و اهداف عقلانی موجود در احکام است که مجتهد برای کشف احکام قضایای غیر منصوص از آن استمداد و یاری میجوید. از جمله موارد اجتهاد در حدود، تشریع و تعیین میزان و اثبات برخی حدود از جمله زنا، قذف، کیفیت اجرای حدود، مجازات شرب خمر، حد محاربه میتوان اشاره نمود. این موارد با توجه به موضوعیت خود در یکی از موارد بالا در قلمرو اجتهاد قرار میگیرد که بر اساس مصلحت جامعه اسلامی قابل اجرا میگردد.
در حالت عادی و کلی عمل به ظاهر نصوص، اصل است. در مواردی نیز با وجود شروط و ضوابطی تأویل جایز است، که ممکن است تأویل قریب باشد یا بعید. در هر حال هدف از تأویل نیز رسیدن به اهداف و مصالحی میباشد که مقصود شارع بوده و اجرای آن برای جامعه مفید واقع خواهد شد که اجتهاد از طریق تأویل با رعایت شروط آن امری جایز و مفید خواهد بود.
کلید واژه ها: اجتهاد، جرائم، حدود، تعلیل، تأویل، مذاهب خمسه