جلسه دفاعیه رساله دکتری «آقای محمود قرائتی» دانشجوی مقطع دکتری رشته علوم قرآن و حدیث مورخ 1401/06/30 از ساعت 10 صبح در سالن جلسات دانشکده علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی برگزار  شد.

عنوان رساله:

ارزش‌های اجتماعی و راه­کارهای صیانت و رشد آن­ها

استاد راهنما: دکتر حامد شریعتی نیاسر

استاد مشاور: دکتر مجید معارف

اساتید داور: دکتر محمود کریمی- دکتر عاطفه زرسازان- دکتر کاووس روحی

چکیده

ارزش‌های اجتماعی، مجموعه ارزش‌هایی است که نتیجه غایی، هدف کلان و مقاصد اصلی کنش‌های اجتماعی را در بر می‌گیرد، تنظیم‌کننده‌ی روابط باورهای بنیادین یک جامعه با هنجارهای آنان است و برای جامعه جنبه آرمانی دارد. فراوانی ارزش‌های مطرح در آیات و روایات و درهم‌تنیدگی، پویایی و سیستمی بودنِ آن، موجب می‌شود چگونگی صیانت و رشد ارزش‌های اجتماعی اهمیت مضاعفی بیابد؛ زیرا شناخت راه‌کارهای صیانت و رشد ارزش‌های اجتماعی و کاربست آن‌ها موجب افزایش همبستگی، کارآمدی و بهره‌وری در سازوکارهای اجتماعی و کاهش واگرایی و تزاحمات اجتماعی می‌شود و ارتقای جامعه را به‌سوی جامعه آرمانی اسلام تسهیل و تضمین می‌کند. تأکید بر نقش مسجد در این پژوهش نیز به سبب حضور پرحجم این نهاد اسلامی در سبک زندگی اسلامی و جامعه‌ی آرمانیِ مسلمانان است. مسجد همراه و همگام با کارکرد عبادی، در بهبود متغیرهای مربوط به ارزش‌های اجتماعی، نقش‌آفرینیِ موثر و مستقیمی دارد و لازم است نقش مسجد از این نظر موردتوجه قرار گیرد. در این تحقیق اطلاعات موردنیاز به روش کتابخانه‌ای از منابع مختلف روایی و نیز آیات قرآن کریم و تفاسیر استخراج شده و به شیوه توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته­ها نشان می­دهد، راه­کارهای قابل استنباط از آیات و روایات در این­باره در پنج دسته‌ی اصلی قرار می­گیرد: "ساماندهی باورهای ارزشی"، "تقویت خاستگاه اعتقادی ارزش‌های اجتماعی"، "ترویج و تقویت هنجارهای مطلوب"، "تقویت زنجیره ارزش اعمال" و "طراحی‌های عبادی ـ اجتماعی"؛ همچنین راه‌کارهای مذکور تحت تأثیر کارکردهای کلان سه‌گانه‌ی مسجد، یعنی "ایجاد محیط اجتماعی برتر"، "غفلت‌زدایی و افزایش یاد الهی" و "آگاهی‌بخشی و معرفت‌افزایی" قرار دارد.

کلید واژه‌ها: ارزش‌های اجتماعی ـ مسجد ـ کارکردهای مسجد ـ صیانت و رشد ارزش‌های اجتماعی