جلسه دفاعیه رساله دکتری «خانم زهرا حسین پور » دانشجوی مقطع دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی روز سه شنبه مورخ 1401/12/23 از ساعت 10 صبح در سالن جلسات دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی برگزار شد.

عنوان رساله:

ملاء عام و تاثیر آن بر تشدید مجازات از دیدگاه فقه امامیه و حقوق ایران

استاد راهنما: دکتر مهدی رهبر

استاد مشاور: دکتر افتخار دانشپور

اساتید داور: دکتر حامد رستمی- دکتر محمدمهدی رحیمی- دکتر لیلا دادخدایی

چکیده

ارتکاب جرم در ملاء عام به عنوان یکی ازکیفیات تشدید مجازات در فقه و حقوق جزای اسلام، با نظرات متعددی روبرو شده است و از طرفی برخی فقها و حقوقدانان در تعریف و تعیین مصداق ملاء عام، در اثر تشابه آن با برخی مفاهیم مشابه همچون: علن، تظاهر، تجاهر، جرم مشهود دچار خلط موضوع شده اند، از اینرو، در احکام مترتب بر اینگونه جرایم با چالش مواجه اند. در این نوشتاربا بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای به بررسی مفهومی ملاء عام و رابطه ی جرایم در ملاء عام با تشدید مجازات پرداخته شده است.

طبق یافته های این پژوهش، در باب ماهیت «ملاء عام» براساس نظر مشهور فقهای امامیه، «تجاهر به معاصی» را با «جرم در ملاء عام» یکسان پنداشته اند. و قانونگذار ایران علیرغم به کاربردن لفظ « جرم در ملاء عام» در قوانین جزایی جزئی، آن را بر حسب ترادف ظاهری با «جرایم علنی» یکی دانسته است. براساس مطالعه ی صورت پذیرفته ؛ اصطلاح «ملاء عام» حقیقت شرعیه ندارد بلکه در عرف فقهاء وحقوقدانان به کار رفته است. بنابراین براساس حقیقت عرفی ؛ وجود ضوابط 1-آشکارا و مقابل مردم، 2-جماعت یا گروهی از مردم و3- مکان همگانی یا عمومی که همه در آن حضور دارند برای تحقق مفهوم« ملاء عام» لازم است.

و از باب« اجرای مجازات »، تشدید مجازات خود جرم اصلی وجود ندارد اما امکان تشدید به عنوان تعزیر به دلیل عناوینی مانند هتک حرمت، تجاهر به فسق وجود دارد. از منظر حقوقی تشدید مجازات جرایم در ملاء عام  از دو جهت تعدد رفتاری و کیفیات مشدده عینی قابل توجیه می باشد.

واژگان کلیدی:

ملاء عام، تشدید مجازات، علنی، تجاهر، جرم مشهود