آموزه‌های توحیدی آیات قرآن کریم و روایات رسول خدا و خاندان عصمت (صلوات الله علیهم)، نویدبخش خیزش بزرگ باطنی در مسئله توحید بود. این خیزش معنوی بر کل تاریخ و فرهنگ اسلامی اثر گذاشت که از آن به «عرفان اسلامی» یاد می‌کنند و علم عرفان نظری بخشی از این گنجینه بی‌نظیر شمرده می‌شود. در حقیقت عرفان نظری، وجودشناسی و معرفت‌شناسی عرضه‌شده عرفاست که ابن عربی آن را در شکل نظامی سامان‌مند به کمال رساند، سپس با کوشش پیروان او تدوین و تفصیل کلاسیک یافت و در دوره‌های متأخرتر در محافل علمی با استدلال‌های فلسفی و براهین متقن، تثبیت و تحکیم پیدا کرد.

در این کتاب یک دوره عرفان نظری اسلامی و شرح مختصر اصول و مبانی آن به زبانی ساده و منظم برای دانشجویان، طلاب و علاقه‌مندان بدون اشاره به مباحث تاریخی - که در جای خود اهمیت بسزایی دارد- نوشته شد. نکته مهم این که با توجه به تعدد مکاتب عرفانی در اسلام، مکتب ابن عربی اساس طرح مباحث قرار گرفت؛ زیرا اولاً ابن عربی در میان عارفان شیعه و اهل سنت مقبولیت بالایی دارد که این جهت نقطه قوت برای مسئله تقریب مذاهب اسلامی به شمار می‌آید؛ ثانیاً مکتب ابن عربی دارای ساختار فلسفی هماهنگ و منظم است که در برنامه آموزشی بازده بهتری از خود نشان می‌دهد.